Недавно в Атырау побывали участники знаменитого ансамбля «Дос-Мукасан». На вопросы «АЖ» любезно согласился ответить художественный руководитель коллектива Мурат КУСАИНОВ, позже к нашей беседе присоединился и солист ансамбля Акжол МЕЙИРБЕКОВ.

- Правда ли, что название вашему коллективу дали венгерские студенты?

- Да, это так. Ансамбль был создан 1 августа 1967 года. Мы тогда были студентами политехнического института в Алматы. В том году мы в составе студенческого строительного отряда (ССО) работали в Баянаульском районе Павлодарской области. С нами работали студенты из Будапешта. А 1 августа отмечался всесоюзный день рождения ССО. И мы вчетвером ставили концерт, который очень понравился нашим венгерским друзьям. По окончании нашего выступления один из них встал и сказал: «Пусть ваш ансамбль называется Дос-Мукасан, из ваших имён Досым, Мурат, Камит и Саня».

- Вы участвовали в церемонии открытия ретро-парка в Атырау. И там же скульптурная композиция, посвящённая вашему коллективу. Как вы это восприняли?

- Да, на самом деле очень мало людей, которые при жизни удостоились такой чести. До этого мы видели в Павлодаре, как люди фотографируются у такой же композиции, было очень радостно.

- Бывали ли моменты, когда вы хотели отказаться от выступлений?

- В 90-х социальное положение народа везде было очень низким. Мы тогда дали последний концерт в Кыргызстане, у людей не было денег ходить по концертам, поэтому временно прекратили деятельность ансамбля. Но я участвовал в таких мероприятиях, как «Азия дауысы», в качестве почетного гостя. В эти годы нам пачками приходили письма от людей. Вот тогда поняли, что даже если мы умрем, то коллектив останется в истории.

- Что вы думаете об авторском праве? Сейчас часто возникают скандалы, когда некоторые певцы без разрешения исполняют чужие произведения. У вас какие были песни в то советское время?

- Есть хорошая казахская поговорка, что нация обновляется каждые 50 лет. И мы уже полвека на сцене. В те годы мы по полгода ездили и выступали на различных сценах мира. И заработали для государства миллионы долларов. Мы тогда исполняли казахские народные песни. Наши поклонники так интересовались этими песнями, что изучали историю их происхождения. А сейчас молодежь на сцене предпочитает почему-то больше исполнять узбекские, арабские, турецкие песни.

В беседу вступает Акжол МЕЙИРБЕКОВ:

- Мы любили казахскую музыку, трудились ради нее, народ и государство оценили это. Казахские народные песни мир узнал еще в те 70-е годы, а то некоторые говорят, что вот только сейчас Димаш КУДАЙБЕРГЕНОВ прославил Казахстан. Мы давно это сделали.

- Да, в последнее время резко возросло количество тех, кто бьет себя в грудь и называет звездой. На земле даже стало больше звёзд, чем на небе. «Дос-Мукасан» никогда себя не называл звездой. Народ сам все оценил, - добавляет Кусаинов.

- Каким проектом вы сейчас заняты?

- Наши юбилейные выступления прошли на хорошем уровне, сейчас хотим чуть передохнуть. Поскольку в планах у нас побывать с концертами во всех областях Казахстана. Также поедем в Узбекистан, Кыргызстан, Турцию, Россию и Китай.

Гульфайруз ТУРЕМУРАТОВА

Фото и видео Нурбейбита НУГЫМАНОВА

«Біз қазақты әлемге әлдеқашан танытқанбыз!»  

Жақында Атырауда танымал «Дос-Мұқасан» ансамблі қонақта болды. «АЖ» сауалына ансамбльдің көркемдік жетекшісі  Мұрат ҚҰСАЙЫНОВ жауап беруге келісті және кейін біздің әңгімемізге ансамбль солисі Ақжол МЕЙІРБЕКОВ те қосылды.

 - Сіздердің ансамблдеріңіздің атын венгерлік студенттердің қойғаны рас па?

-Иә, ол рас. «Дос Мұқасан» ансамблі 1967 жылдың 1- тамызында құрылды. Біз ол кезде Алматыдағы политехникалық институттың студенттері едік. Сол жылы біз студенттік құрылыс отрядының құрамында болып, Павлодар облысының Баянауыл ауданында құрылыс жұмыстарына араластық. Бізбен бірге Будапешт қаласынан келген бір топ студенттер жұмыс істеді. 1- тамызда  құрылыс отрядының бүкілодақтық туған күні аталып өтті.  Дәл сол күні төрт жігіт концерт қойдық. Концертіміз біздің венгерлік достарымызға қатты  ұнаған болуы керек, олардың арасынан біреуі концерт соңында: «Сендердің ансамбльдеріңнің аты өздеріңнің есімдеріңнен құралып, «Дос-Мұқасан» болсын!» деді. Біз алғашқыда аң-таң болып түсінбей, венгерше сөз шығар деп ойладық. Сөйтсек: Дос – Досымның, Мұ – Мұраттың, Қа – Қамиттің, Сан – Саняның аттарының басқы буындары екен.

- Атыраудағы Ретро саябақтың ашылуына қатыстыңыздар. Ондағы  өздеріңізге арнап жасалған мүсінді композицияны қалай қабылдадыңыз?

- Иә, тірі кезінде жетістігі мойындалып, композиция орнатылған тұлғалар өте сирек. Бұған дейін Павлодарда болғанымызда, саябақта бізге арналған композицияның жанында суретке түсіп жатқан бірнеше адамдарды көріп, марқайып қалғанымыз бар.

- Сахнаға шығудан бас тартқан кездеріңіз болды ма?

- 90-шы жылдары халықтың әлеуметтік жағдайы барлық жерде қиын  болды. Сол жылдары соңғы концертімізді Қырғызстанда бердік. Байқағанымыз - халықтың концертке келетін қаражаты жоқ. Сондықтан ансамбльге өзінің жұмысын уақытша тоқтатуға тура келді, мен тек «Азия дауысы» секілді ән байқауларына қонақ ретінде қатысып жүрдім. Сол жылдары біздерге халықтан бума-бума хаттар келетін. Біз сонда, біз өмірден озсақ та, «Дос-Мұқасанның» тарихта қалатынын түсінген едік.

- Авторлық құқық туралы айтсаңыз. Қазір рұқсатсыз өзгенің шығармасын орындап, басы дауға қалып жатқан әншілер бар.   Сол кезде сіздер қандай әндерді орындаған едіңіздер?

- Бізде «Елу жылда- ел жаңа» деген жақсы сөз бар. Ансамбльдің құрылғанына елу жыл толды, бірақ біз әлі сахнада жүрміз. Сол жылдары біздер жарты жыл сайын әлемнің түрлі сахнасында өнер көрсеттік. Мемлекет үшін миллиондаған доллар қаржы таптық. Біз ол кезде қазақтың халық әндерін орындадық. Біздің тыңдармандарымыз ол әндерге қызығушылық танытып, олардың шығу тарихын білуге ұмтылды. Ал, қазіргі жастар сахнада көбіне түрік, өзбек, араб әндерін орындағанды жөн көреді.

Әңгімеге ансамбль солисі Ақжол МЕЙІРБЕКОВ те қосылды:

- Біз қазақ әндерін жанымызбен сүйгеннен кейін соған жұмыс істедік, әлі де қызмет етіп келеміз. Халық та, Үкімет те еңбегімізді бағалап, неше түрлі марапаттарды берді. Қазақ деген ұлы халықты және оның дәстүрлі әндері барын сол 70-шы жылдарда бүкіл әлем білді, таныды. Біздің мақсатымыз да сол болды. Ал қазір біреулер қазақ халқын әлемге Димаш ҚҰДАЙБЕРГЕНОВ танытты деп жүр. Біз қазақты әлемге әлдеқашан танытып қойғанбыз!

- Иә, соңғы кездері «Мен жұлдызбын!» деп кеудесін соғатындар көбейіп кетті. Аспандағы жұлдыздан көрі, жердегі жұлдыздардың саны артты. Ал «Дос Мұқасан» өз- өзіне ешқашан жұлдыз деп баға бермеген. Бағаны беретін халық,- деп қостады Құсайынов.

- Қазір қандай жобамен айналысып жатырсыздар?

- Біздің мерейтойлық концертіміз жоғары деңгейде өтті, қазір аздап демалып алмақпыз. Себебі, жоспарымызда- Қазақстанның барлық облыстарын, сондай- ақ, Өзбекстан, Қырғызстан, Түркия, Ресейге барып концерт қою бар. Қытайға да барғымыз келеді.

Гүлфайруз ТӨРЕМҰРАТОВА

Фото және видео Нұрбейбіт НҰҒЫМАНОВТЫКІ