В Атырау 0 
Атырауды дүр сілкіндірген оқиға 2021 жылы болған еді. Сол кезде бес жастағы бала анасына: «Көке ауыртты» деген болатын. Бастапқыда анасы баласы ойдан шығарып жүр деп ойлаған. Алайда уақыт өте келе баланың жағдайы күрт нашарлай бастап, үнемі зорлық-зомбылыққа ұшырап жүргенін білдіретін қан кету, ауыр жарақаттар пайда болған.
Көпжылғы күрес
Еске сала кетейік, әйел күйеуінің туысы ұлын зорлады деп мәлімдеп, бұл жайтты өз көзімен көргенін айтқан болатын.
"Балам ол кезде көкесімен бірге ұйықтайтын. Бірте-бірте өзіме келе бастадым, баламның маған сирек жақындап, тұйықталып кеткенін байқадым. Кішісінен қызғанатын шығар деп ойладым. Бір күні, 2022 жылдың наурызы еді, оның айқайлаған дауысын естідім. Залға жүгіріп бардым: балам аяғына кезекпен салмақ салып, құйрығын қолымен жауып еңіреп тұр екен.
«Бала сол кезде күйеуімнің ағасымен бір бөлмеде ұйықтайтын. Мен сол уақытта кіші баламды жаңа ғана босанып, күйеуім екеуміз бөлек жататынбыз, – дейді ол. – Ұлым түнде айқайлайтынды шығарды, мен оны жай ғана қорқынышты түс көріп жүрген болар, мүмкін, бауырының дүниеге келуі, менің перзентханада ұзақ болуым — бәрі оған стресс болған шығар деп ойладым... Сол түні қатты шыңғырды. Мен бөлмеге жүгіріп кіріп, сұмдық көрініске тап болдым. Қайным шошып баламнан шегініп кетті, екеуі де жалаңаш еді, балам құйрығын жауып, жылап тұрды, ал қайным жалаңаш мүшесін жастықпен жауып жатты».
Әйел дереу полицияға жүгінген. Алайда учаскелік инспектор белгісіз себеппен баланы сот-медициналық сараптамаға жібермеген. Кейінірек бұл немқұрайлылық үшін учаскелік инспекторға «қажетті құжаттарды уақытылы жинамағаны үшін» қатаң сөгіс берілгені белгілі болды.
Күдікті — оқиға болған кезде 33 жаста болған қайнысы бұл айтылғандардың бәрін әйелдің ойдан шығарғанын мәлімдеген. Оның сөзі бес жасар бала мен анасының айтқандарынан басым түскен.
Әйелдің айтуынша, сот процесі қысыммен және қорқыту, соққы көрсетумен қатар жүрген. Өкінішке орай, баланың анасы барлық құжаттарды редакциямен бөлісе алмайды, бірақ бізде Атырау облыстық балалар ауруханасы хирургінің 2023 жылғы ақпан айындағы қорытындысы бар. Бұл қорытынды кезекті зорлаудан төрт ай өткеннен кейін жасалған.
Міне, осы құжаттан үзінді: «...Артқы өту саңылауы аймағында бұрынғы жаралар орнында пайда болуы мүмкін тыртықтар бар. Тексеру кезінде 5-6 ай бұрын пайда болған. Олардың толық жазылуына және кеш жүгінуіне байланысты олардың пайда болу себебін анықтау мүмкін емес. Тыртықтар іш қатудан немесе басқа заттардың әсерінен пайда болуы мүмкін».
Үш ай өткен соң баланың денесіндегі жаңа жарақаттар, бәлкім, кезекті зорлықтан кейін пайда болуы мүмкін.
Проктологтың 2023 жылғы 16 мамырдағы қорытындысында: «...Тексергенде аналь саңылауы аймағында ісіну, гиперемия, аздаған жарықтар анықталды» делінген.
Анасының айтуынша, сол күні, 2023 жылдың 4 мамырында қосымша сабақтардан кейін күдікті баланы тағы да мектептен алып әкетіп, көлікке отырғызып, ұзақ уақыт бойы бір жерге алып кетіп, кейін оны көліктің артқы орындығында зорлаған. Содан кейін оны мектеп ауласына әкеліп тастаған.
Сол кезде бала бірінші сыныпта оқып жүрген. Болған оқиға туралы анасына бірнеше күннен кейін айтуды ұйғарған. Алайда 16-сы күні олар жеке проктологқа барған. Кейін белгісіз себептермен бұл құжат та іс материалдарына біріктірілмеген.
Жалпы алғанда, әйелдің айтуынша, іс бойынша құжаттар мезгіл-мезгіл жоғалып отырған.
Тек «Ақ Жайық» газетінде «Көке ауыртты» деген мақала жарияланғаннан кейін ғана тергеу қайта басталды. Бірақ біраз уақыт өткен соң қайта жабылды. Жалпы, қылмыстық іс алты рет кезекпен жабылып-ашылды. Істер ҚР Қылмыстық кодексінің 124-бабы («Жас балаларды азғындық жолға түсіру») және 121-баптың 4-бөлімі («Бірнеше рет жасалған сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері») бойынша қозғалды.
Сот процесі
…Тек жетінші ретте ғана баланың сөзіне құлақ асты. Осы уақыт ішінде ол ондаған мәрте жауап беріп, зорлық көрсеткен адаммен бетпе-бет кездесуге мәжбүр болған еді. Құжаттарды — дәрігерлер мен психологтардың қорытындылары мен сараптамаларын тірнектеп жинаған әйел ақыры зорлықтың болғанын дәлелдей алды.
Қызығы, айыпталушы тарап осы уақыт ішінде бірде-бір рет болған оқиғаға пікір білдірмеген. Бірақ әлеуметтік желілерде белсенділік танытып, анасын көпшілік алдында масқаралау үшін блогер жалдаған. Соның салдарынан әйелден балаларын тартып алған.
Балаларды екі рет алып кеткен — екеуі де бірдей видеоларға байланысты. Алдымен оларды 2023 жылдың ақпанында туыстары таратқан, кейінірек — 2025 жылдың сәуірінде блогер жариялаған. Екі жағдайда да балаларды алып кету зорлық ісі бойынша тергеудің шешуші кезеңдерімен тұспа-тұс келген: біріншісі — тергеу кезінде, екіншісі — үкім шығарылар алдында.
«…Бұл видеоларда мен шынымен де өзімді дұрыс ұстамадым. Бірақ менің отбасым қандай қорқынышты күйзелісті бастан өткергенін түсініңіздер. Кейде өлгім келетін сәттер болды. Балаларымды тартып алды, мені ата-ана құқығынан айыруға тырысты, есі ауысқан деді, қорқытты, ұрып-соқты (іс материалдарында бір айға берілген қорғау ұйғарымы бар. — Авт.).»
«Мен бұған қалай назар аудартуға болатынын білмедім, ешкім мені тыңдамады, бұл әрекетсіздік, қысым, әділетсіздік мені сол кезде шектен тыс қадамдарға итермеледі.
…Осы видеолардағы барлық жағдай әлсіздік пен торыққан кезде болды. Мұны әркім көтере алмайды», — деп өзін ақтауға тырысты анасы.
Әділетке жету жолындағы төрт жыл
2025 жылдың 12 тамызында Атырау облыстық соты, айыпталушының кінәсін мойындамағанына қарамастан, мынадай шешім шығарды:
«Айыпталушы өз әрекеттерімен кәмелетке толмаған жәбірленушінің жыныстық қол сұғылмаушылығын, сондай-ақ оның қалыпты физикалық және психикалық дамуын бұзды».
Сот 37 жастағы ер адамды Қылмыстық кодекстің 121-бабы, 4-бөлігі бойынша кінәлі деп танып, оған ең жоғары қауіпсіздік режиміндегі колонияда 20 жыл бас бостандығынан айыру жазасын тағайындады. Сонымен қатар, жәбірленушінің пайдасына моральдық зиян үшін өтемақы өндіріп алу туралы шешім қабылданды.
Сот жазаға рақымшылық қолданылмайтынын және шартты түрде мерзімінен бұрын босатуға жатпайтынын бөлек атап өтті.
Баланың сөзінен бастап үкім шыққанға дейінгі аралық — төрт жылға жуық. Бұл іс, шын мәнінде, жүйенің әрекетсіздігінің символына айналды.
Алайда нүкте қойылды деуге әлі ерте. Сотталған адамның апелляцияға шағымдануға құқығы бар, алдын ала мәліметтерге сәйкес, ол бұл құқықты пайдаланбақ. Оның жағында оннан астам адвокат бар. Сондықтан баланың анасы үшін бұл үкім — азапты күрестің соңы емес. Бірақ оның айтуынша, ұзақ уақыттан кейін алғаш рет ұлының қауіпсіз екенін сезінген.
Анастасия ШЕРСТЯНКИНА