В Атырау -4 
Әңгіме Нарембаев көшесінде орналасқан кәріздік сорғы станциясын (КСС) қайта жарақтау жөнінде болып отыр. Жұмыс барысында қолданыстағы құбыр зақымдалып, апаттық жағдай орын алған. Ал проблемалы учаске, ресми деректерге сәйкес, инженерлік-геологиялық зерттеулерге кірмеген.
Тұрғындардың айтуынша, мәселелер 2025 жылдың күзінде байқала бастады. Қалпына келтіру аймағына жақын жердегі асфальт жабындысы шөгіп, топырақ кете бастады. Жүргізілген қалпына келтіру жұмыстары уақытша әрі асығыс жасалғандай көрінді. Ойықтар топырақпен толтырылып, үстінен жамалғанымен, біраз уақыттан кейін жағдай қайталанған. Сонымен қатар, тұрақты кәріз иісі пайда болып, тұрғындардың айтуынша, әлі күнге дейін сақталып тұр.
«Біз қасымыздан топырақтың кетіп жатқанын көріп отырмыз. Үйдің астындағы жер де сондай. Бізді ешкім тексерген жоқ, ешкім бұл қауіпсіз бе, жоқ па деп түсіндірген жоқ. Егер бірдеңе дұрыс болмай қалса, біз оны ең соңынан ғана білеміз», — дейді тұрғындар.
Тұрғындар бірнеше рет төтенше және коммуналдық қызметтерге жүгінген. Алайда олардың айтуынша, бәрі тек барумен және ауызша уәделермен шектелген. Олар үйге қатысты тәуекелдер мен мәселені жою мерзімдері туралы нақты түсініктеме әлі алған жоқ.
«Ақ Жайық» редакциясының ресми сұрауына Атырау облысының энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы жауап берді. Басқарма басшысы Айдулат Кенжебеков қол қойған хатта реконструкция барысында апаттық жағдай орын алғаны расталды.
Басқарманың мәліметінше, топырақты қайта толтыру жұмыстары кезінде құбырдың жымдасқан жіктері бұзылып, қолданыстағы кәріздік сорғы құбыры деформацияға ұшыраған. Бұл табанының шөгуіне және жол жабынының бүлінуіне алып келген. Жұмыстарды орындау кезінде техникалық талаптардың бұзылуы себеп ретінде көрсетілген.
Ресми жауапта маңызды ескерту бар. Инженерлік-геологиялық және геодезиялық зерттеулер тек кәріздік сорғы станциясының аумағында және оған іргелес кіреберіс жолда жүргізілген. Ал асфальт опырылған учаске зерттеу аймағына кірмеген, себебі ол жобалық аумақтың шегінен тыс орналасқан. Шын мәнінде реконструкция тұрғын үйге өте жақын жерде жүргізілгенімен, тексеріс бүкіл аумақты қамтымаған, нәтижесінде проблемалы жер назардан тыс қалған.
Жобаның тапсырыс берушісі – басқарманың өзі. Мердігер ұйым – «Диар и Компания» ЖШС. Техникалық қадағалауды «Best Business Development» ЖШС, ал авторлық қадағалауды «Rise Project Group» ЖШС жүзеге асырады.
Билік мердігерге анықталған бұзушылықтарды дереу жою туралы талап жолдағанын, ал техникалық қадағалауға бақылауды күшейту жөнінде хабарлама жіберілгенін мәлімдеді. Сондай-ақ қолданыстағы өздігінен ағатын коллекторды полиэтилен құбырларымен алмастыру туралы шешім қабылданды. Одан кейін топырақты қайта көміп, нығыздау және жол жабынын уақытша қалпына келтіру жоспарлануда. Асфальтты толық қалпына келтіру қолайлы ауа райы жағдайында жүргізілетіні айтылды. Автокөлік қозғалысын ашу 2025 жылдың соңына дейін жүзеге асырылатыны хабарланды.
Алайда редакцияның ресми сұрауына берілген жауапта тұрғын үйге ықтимал қауіптерге баға жоқ. Үйдің іргетасы тексерілді ме, оның жағдайына мониторинг жүргізіле ме және кәріздік сорғы станциясын реконструкциялауға байланысты зиян анықталған жағдайда жауапкершілікті кім көтеретіні туралы ақпарат берілмеген.
Жалпы жағдайды түсіну үшін айта кетейік, «Диар и Компания» ЖШС бұған дейін де «Ақ Жайық» басылымының жарияланымдарында проблемалы нысандардың мердігері ретінде аталған. 2025 жылы компания Индербор кентінде салынған «Айналайын» балабақшасы үшін редакцияның «Жылдағы жарымжан ісі» антисыйлығына номинант болды. Нысан 558,5 млн теңгеге тұрғызылған, алайда пайдалануға берілгеннен кейін көп ұзамай ғимараттың төбесі ағып, қабырғаларда жарықтар пайда болып, бөлмелердің іші суық болған. Барлық ақаулар кепілдік мерзімінде анықталды.
Мердігердің шағымдарға берген жауабы формалды сипатта болғаны хабарланған. Балабақшаға монтаж көбігі мен грунтовка жеткізіліп, іс жүзінде мәселелерді өз күштерімен шешу ұсынылған. Соның салдарынан тәрбиешілер мен техникалық қызметкерлер ғимаратты пайдалануға жарамды ету үшін төбеден аққан жерлерді өздері бітеп, жарықтарды жамауға мәжбүр болған.
Осы жағдайда дәл сол мердігер ұйымның Нұрсая ықшамауданындағы кәріздік сорғы станциясын реконструкциялауға қатысуы заңды сұрақтар туындатады. Ресми түрде апаттық жағдай мен техникалық талаптардың бұзылғаны мойындалғанына қарамастан, компания бұған дейінгі сапасыз жұмыстары мен жария сынға қарамай, әлі де бюджет есебінен нысандар алып отыр. Ал тәуекелдер, бұрынғыдай, тұрғындар мен инфрақұрылымға жүктелуде.
Адамдар үшін ең басты мәселе шешілмей тұр. Олар «үйіміздің жанында апат болса, мұнда тұру қауіпсіз бе?» деген сұраққа жауап ала алмай отыр. Егер кәріздік сорғы станциясын қайта жарақтаудың салдары жол жабынынан асып, үйлерге зиян келтірсе, ол үшін кім жауап береді – бұл да белгісіз.
Анастасия ШЕРСТЯНКИНА
Тұрғындар жолдаған сурет