В Атырау -1 
Маңғыстау облысында Каспий итбалықтарының жаппай қырылуына байланысты арнайы ғылыми институт құру жоспарланып отыр. Бұл туралы аймақ әкімі Нұрдәулет Қилыбай Орталық коммуникациялар қызметіндегі брифингте мәлімдеді, деп хабарлайды bes.media..
Әкімнің айтуынша, итбалықтардың қырылу себептері жыл сайын өзгеріп отырады, ал қазіргі ғылыми қорытындылар толық түсінік бермейді. Соңғы жағдайда мамандар табиғи факторларға байланысты деген болжамға тоқтаған.
«Ғалымдардың деректеріне сүйенсек, бұл жолы теңіз түбіндегі қозғалыстардан табиғи газ бөлініп, жануарлар уланып қалуы мүмкін», – деді Нұрдәулет Қилыбай.
Ол бұған дейінгі жылдары себептердің басқа болғанын атап өтті. Бұл жағдай мәселенің күрделі екенін және ұзақ мерзімді, жүйелі зерттеулердің қажеттілігін көрсетеді.
Жаңа институттың құрылуы өңірге өз бетінше ғылыми қорытынды жасап, кешенді зерттеу жүргізуге мүмкіндік береді. «Арнайы институт ашамыз, сол жерде осы мәселелерді зерттеп, өз бағамызды береміз», – деді әкім.
Қараша айының басында Маңғыстау облысының Каспий теңізі жағалауынан әртүрлі деңгейде ыдыраған 112 итбалықтың өлі денесі табылған. Мониторинг барысында Асан ауылынан Форт-Шевченкоға дейінгі аралықта 39, ал Форт-Шевченкодан Баутино мүйісіне дейінгі аралықта 73 өлексесі анықталған.
Каспий итбалығы Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген, сондықтан әрбір жануардың қырылуы популяцияға үлкен зиян келтіреді. Балық инспекциясы тұрақты бақылау жүргізгенімен, нақты себептер әлі күнге дейін талқылау тақырыбы болып отыр.
Экологтар мәселе жүйелі сипатқа ие екенін айтады. «Save the Caspian Sea» ұйымының негізін қалаушы Вадим Ни бұған дейін Каспий теңізі тартылып бара жатқанын, экожүйелердің құлдырағанын, бекіре тұқымдастардың жоғалып кеткенін және ондаған жылдар бойы жүргізілген мұнай өндірудің теңізді қатты ластағанын атап өткен.
Арнайы ғылыми институт құру – бір реттік тексерулер мен әртүрлі түсіндірмелердің жеткіліксіз екенін мойындау деген сөз. Болашақ зерттеулердің ашықтығы мен тәуелсіздігі тек Каспий итбалығын сақтап қалуға ғана емес, сонымен бірге мемлекетке деген экологиялық сенімге де әсер етеді.