​Қызылқоға ауданындағы өзендерге қызылсу келіп жатыр

Су тасқынының алдын алу үшін ауданда қызу жұмыстар жүруде. 

Жалпы ауданда Ойыл мен шағын Сағыз, Ноғайты өзендері бар. "Казгидромент" РМК-ның болжамы бойынша ауданда су тасқыны белсенділігінің қаупі жоғары деңгейде болуы мүмкін. 

- Қазіргі таңда Ойыл, Сағыз өзенінде өзгеріс жоқ, бірқалыпты, тасқын су келген жоқ. Негізі қызыл судың салдарынан 15 наурыздан бастап Ноғайты өзенінде су деңгейі көтерілуде. Судың биіктігі 40 см дейін жеткен. Негізі ең жоғары нүктесі 2, 5 метр,-дейді аудан әкімі Қанат АЗМУХАНОВ. 

Әкім Ойыл, Сағыз, Ноғайты өзендеріндегі қауіптің жоғары екендігін ескере отырып, өзен бойында орналасқан барлық елді мекендерді қорғау үшін жұмыстар қызу жүргенін тілге тиек етті. Жалпы құны 796 551, 7 мың теңге болатын 9 ауылдық округте (14 елді мекен) 52 км қорғаныш бөгеттер нығайтылып бекітілген. Ойыл өзенінің 5,4 км арнасы тазартылып тереңдетілсе, ал Сағыз ауылындағы Ноғайты өзенінің 4 км жағалауы бекітіліп, 1 км өзен тазартылған. 

Инфрақұрылым жүйелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында су басу қаупі бар елді мекендердің электр қосалқы станция, трансформаторлар мен газ реттегіш шкафтарының айналасына бөгеттер соғылған. Аудан бойынша дайындық жұмыстарына 65 арнайы техника жұмылдырылды. 

Бұдан басқа, ауданда су тасқынын алдын алу жұмыстарын жүргізу мақсатында ТЖД-нен 34 жеке құрам, 3 арнайы техника келген. Сонымен бірге ҚР Ұлттық Ұланның 60 сарбазына сұраныс беріліпті. 

Жұмыстарды жедел ұйымдастыру және су тасқыны қаупін жою үшін барлық қажетті материалдар әзір екені айтылды. Соның ішінде 6 жүзу құралы, 91 мотопомпа, 86 мың қап, 24 уақытша орналастыру пункті, 30 тонна жанар, жағармай қоры дайын тұрған көрінеді. Уақытша орналастыру пунктінен тамақтандыруға кәсіпкерлермен 13 шарт жасалған.

2025 жылы 376 млн теңге тұратын 6 арнайы техника, 80 млн теңгеге 30 мотопомпа, 1 жылжымалы ток беретін генератор, 1000 күрек, 2000 жұмыс қолғабы, 40 су етік, 20 төсек қап, 20 мың қап, жанар, жағармай қоры, т.б. сатып алынған. 

Қ. Азмуханов жыл сайын бөгет соқпай, мәселені түбегейлі шешу мақсатында 9 ауылдық округтегі бөгеттерге ЖСҚ дайындалып жатқанын айтты. 

"АЖ" АНЫҚТАМАСЫ

Қызыл су - өзен бетіне мұз жарығынан шыққан су. Қызылсу өзендегі су ағымының күрт көбеюінен, мұз астындвғы қысымның жоғарлауынан, гидравликалық процестердің нәтижесінде пайда болады. Кейде жерасты сулары мол өңірлерде байқалады.

Ләззат ҚАРАЖАНОВА