Атырау, 16 шілде 17:01
 ашықВ Атырау +29
$ 525.87
€ 614.37
₽ 6.72

Трамп: келіссөз емес, соғыс болуы мүмкін

377 рет қаралды

АҚШ президенті Дональд Трамп осыдан бір апта бұрын Иранмен келіссөздер жүргізуге шақырып отырса, қазір Тегерандағы ядролық нысандарға соққы жасау мүмкіндігін ашық түрде қарастырып отыр, деп хабарлайды BBC News.

Бұл өзгеріс Израильдің Иранға қарсы бастаған әскери операциясынан кейін туындады. 13 маусымда Израиль әскери кампанияны бастап, Иранның ядролық және қорғаныс өнеркәсібіне соққы бере бастады. Осы сәттен бастап Ақ үйде АҚШ-тың бұл соғысқа қатысу-қатыспауы жөнінде нақты пікірталастар басталған.

Трамп журналистерге берген мәлімдемесінде «бәрі болуы мүмкін» деп жауап қатты. Ол Иранның жоғарғы көшбасшысын «жеңіл нысана» деп атап, АҚШ Иран әуе кеңістігін толық бақылауда ұстап отырғанын айтты. Сонымен бірге, Трамп Тегеранға қысым көрсетуге бел буғанын көрсетті.

АҚШ барлау қызметінің мәліметінше, Иран АҚШ соғысқа араласқан жағдайда Таяу Шығыстағы америкалық базаларға соққы беруге дайын екенін білдірген. Ал бұл уақытта АҚШ-тың Сауд Арабиясы, Иордания мен БАӘ-дегі әскери объектілері толықтай жоғары дайындық режиміне көшті.

Жақында ғана Трамп Иранмен келіссөз арқылы ядролық бағдарламадан бас тартуға қол жеткізбек болған. Ақ үй арнайы өкілі Стив Уиткоффты Тегеранмен тікелей диалог жүргізу үшін тағайындаған болатын. Мамыр айында АҚШ пен Израиль Иранмен жаңа келісім жобасын талқылап жатқандарын мәлімдеген. Бірақ Израиль Тегеран ядролық қаруға өте жақын қалды деп есептеп, операцияны іске қосқан.

АҚШ әкімшілігі енді не істеу керектігі жөнінде екіұдай пікірде: бір жағынан, Израильмен одақтастықты сақтау қажет, екінші жағынан, Иранмен тікелей соғысқа араласу — жаңа және белгісіз салдары бар қақтығыс. Трамп бастапқыда Израильдің әскери қимылдарына қосылмай, келіссөз арқылы мәселені шешуге тырысты. Бірақ соғыс басталып кеткен соң, Ақ үйдің риторикасы өзгерді.

Иран билігі АҚШ-тың араласуы «қайтымсыз салдарға» алып келетінін айтып ескертті. Бұл пікірді Иранның сыртқы істер министрлігі мен Жоғарғы көшбасшы Али Хаменеи растады. Олар кез келген әскери шабуылға қатаң жауап қайтарылады деп отыр.

АҚШ-та да бұл шешім оңай қабылданған жоқ. Конгресстегі кейбір консервативті саясаткерлер Трамптың әскери қимылдарды Конгрестің рұқсатынсыз бастауына қарсы заң жобасын ұсынды. Ал Трамп өз кезегінде сын айтқан танымал консерватор Такер Карлсонды «жынды» деп атап, оған қарсы шықты.

Сарапшылардың пікірінше, АҚШ-тың Ирандағы ядролық бағдарламаны жоюы уақытша нәтиже беруі мүмкін, бірақ Иран оны бірнеше жыл ішінде қалпына келтіре алады. Тіпті ядролық нысандар жойылса да, Иран болашақта бағдарламаны жасырып, толық бақылаудан шығуы мүмкін.

RAND, Brookings және Carnegie сынды беделді америкалық зерттеу орталықтарының талдауы бойынша, Трамп үшін бұл шешім — президенттігінің ең күрделі әрі қауіпті сәттерінің бірі. Егер ол Иранмен келісімге келіп, ядролық бағдарламаны тоқтатса — бұл үлкен дипломатиялық жетістік. Бірақ қателік кетсе, АҚШ ұзаққа созылатын жаңа соғысқа тартылып кетуі мүмкін.

Қазір бүкіл әлем, соның ішінде Мәскеу мен Бейжің де Трамптың әрекетін бақылап отыр. АҚШ бұл жолы Израильге көмектесе ме, әлде дипломатияны жалғастыра ма — осы шешім халықаралық тәртіптің болашағын айқындайды.

19 маусым, 13:29

Қате таптыңыз ба? Тінтуірмен белгілеп, Ctrl + Enter түймесін басыңыз.

Осы тақырыпқа қатысты бөлісетін жаңалық болса, бізге хабарласыңыз. Ақпарат пен видеоны Телеграм арнамызға және editor@azh.kz жіберіңіз.