
2025 жылғы 11 тамыздан бастап Қазақстанда электрондық цифрлық қолтаңбаны (ЭЦҚ) алу жүйесі толықтай онлайн форматқа көшеді. Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі бұл жаңашылдық арқылы азаматтардың жеке деректерін қорғау деңгейін арттыруды және ЭЦҚ-ны бөгде адамдардың заңсыз алуын болдырмауды көздейді.
Бұрын ЭЦҚ кілттерін онлайн немесе халыққа қызмет көрсету орталықтарында (ХҚКО) алуға болатын, енді бұл қызмет тек онлайн түрде жүргізіледі.
ЭЦҚ алу процесі:
-
egov.kz немесе pki.gov.kz сайттарына кіріп, онлайн өтінім толтыру;
-
Биометриялық сәйкестендіру рәсімінен өту, яғни камера арқылы бет-әлпетті тану;
-
Егер сәйкестендіру сәтті болса, ЭЦҚ кілті бірден, ХҚКО қызметкерлерінің көмегінсіз беріледі.
Жүйе кейде тұлғаны танымауы мүмкін, мысалы, базада фото болмаған жағдайда немесе техникалық ақау туындаса, жүйе биометриялық тексеруден 5 рет өтуге мүмкіндік береді. Егер осы әрекеттер сәтсіз болса, ХҚКО-ға бару құқығы ашылады.
Маңызды: биометриялық сәйкестендіруден өтпейінше, ХҚКО-да оператор арқылы өтініш беру мүмкін емес. Оператор ЖСН бойынша тексеру жасайды және бес рет сәтсіз биометрия өту әрекеті болмаса, қызмет көрсете алмайды. Онлайн қызмет толық пайдаланылғаннан кейін ғана ХҚКО арқылы өтініш беру мүмкіндігі ашылады.
Интернет пен компьютерге қолы жетпейтін азаматтар үшін ХҚКО-ның өзіне-өзі қызмет көрсету аймақтарында биометриядан өту қарастырылған. Егер пайдаланушы сол жерде сәтті сәйкестендірілсе, ЭЦҚ кілті онлайн түрде, оператордың қатысуынсыз беріледі.
2025 жылдың алғашқы жартыжылдығында республикада 14,9 миллионнан астам ЭЦҚ кілті берілді. Олардың 92,25%-ы қашықтан сәйкестендіру арқылы рәсімделсе, 7,75%-ы ХҚКО арқылы алынған. Бұл цифрлық қызметтің танымалдығын және мемлекеттік қызметтерді цифрландырудың тұрақты дамуын көрсетеді.
Жаңа жүйе ақпараттық қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған. ЭЦҚ — қолтаңбаға тең заңды құжат болғандықтан, оның иесіне ғана қолжетімді болуы тиіс. Биометрия жеке тұлғаны дәл анықтап, ЭЦҚ-ның заңсыз алынуының алдын алуға мүмкіндік береді.
В Атырау +3