Төленбеген қарыз шетелге шығуға кедергі жасайды

Сот әкімшілігінде борышкерлердің елден тыс жерлерге шығуына байланысты түйткілді мәселелер талқыланды.

Іс-шараға облыстық және оған теңестірілген соттардың азаматтық істер жөніндегі сот алқаларының төрағалары, Бас прокуратураның, Әділет және Денсаулық сақтау министрліктерінің, Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің, Жеке сот орындаушыларының республикалық палатасының өкілдері, Сот әкімшілігі аумақтық департаменттерінің басшылары қатысты.

 Іс-шараны өткізуге атқарушылық құжаттар бойынша борышкерлердің Қазақстаннан тысқары жерлерге шығуына уақытша шектеулерді тоқтата тұру туралы сот орындаушыларының қаулыларына соттардың санкция беру практикасын талдау нәтижелері арқау болды.

Әдетте, 147 мың теңгеден (40 АЕК) 3 айдан астам өтелмеген қарызы барларға жол жүру шектеледі.

Шетелге шығуға шектеулердің тоқтатылуының жалғыз себебі - шетелде емделу қажеттілігі.

Талдау нәтижелері көрсеткендей, биылғы 10 ай ішінде сотқа жіберілген 1768 қаулының 867-сі немесе әрбір екіншісіне санкция беруден бас тартылған.

Рұқсат беруден бас тарту шетелде емделу қажеттілігі туралы дәлелдердің болмауына және өз елінде емделу мүмкіндігінің болмауына байланысты.

Мысалы, тізе жарақатын емдеуге шетелдік емхананың шақыруынан басқа ауруды шетелде емдеу қажеттілігі туралы медициналық құжаттар ұсынылмағандықтан, сот сот орындаушысының борышкердің жүруіне уақытша шектеуді тоқтату туралы қаулысына санкция беруден бас тартқан.

Сот орындаушылары заңда көзделмеген негіздер бойынша (қызметтік іссапарлар, жарыстарға қатысу, жақын туыстарын жерлеу және т.б.) жол жүруге уақытша шектеулерді тоқтату туралы қаулылар шығару жағдайларына жол берген.

Борышкерлер емделу үшін елден тыс жерлерге шығуға негіз ретінде Қазақстанда сәтті емделіп жатқан жиі кездесетін ауруларды (остеохондроз, гастрит, артрит, пульпит және т.б.) көрсеткен.

Бұл жағдайға Қазақстанда емдеуге арналған тиісті технологиялар мен жабдықтар жоқ аурулар тізбесінің жоқтығы ықпал етіп отыр. Тоқтату мерзімі де реттелмеген.

Соның салдарынан борышкерлер өз құқықтарын жиі пайдаланып, мемлекет бюджеті мен алименттерді қоса алғанда, өтелмеген миллиондаған берешегі бар, оларға қатысты қойылған шектеулер мен тыйымдарды «айналып өтеді».

Сонымен қатар, мемлекеттік органдардың борышкерлерге қатысты ақпарат алмасу жүйелері бір-бірімен жеткілікті түрде біріктірілмеген.

Бұл мәселе де сот орындаушыларына берілген құжаттардың орындалуын бақылауға мүмкіндік бермейді.

Талқылау қорытындысы бойынша осы саладағы кемшіліктер мен олқылықтарды жою жөнінде кешенді ұсынымдар әзірленіп, уәкілетті органдарға жолданды.