Ым-ишара тіліне ресми қарым-қатынас мәртебесін беру ұсынылды

«AMANAT» партиясы фракциясының мүшесі, мәжіліс депутаты Гүлдара Нұрымова есту қабілеті нашар адамдардың жағдайын жақсартатын бірқатар ұсынысты өзінің депутаттық сауалында айтты, деп хабарлайды Azattyq Rýhy.

«Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өз жолдауында әділ және инклюзивті қоғам құру жайлы маңызды мақсат қойды. Алайда, осы мақсатты толыққанды іске асыру үшін азаматтардың ең осал санаттарының бірі - есту және сөйлеу қабілеті бұзылған адамдардың қажеттіліктеріне ерекше назар аудару қажет. Қазақстан БҰҰ-ның мүгедектердің құқықтары туралы және конвенциясының факультативтік хаттамасының мүшесі. Осы халықаралық шарттар мемлекетті ым-ишара тілін есту қабілеті бұзылған адамдар үшін қарым-қатынастың ресми нысаны ретінде тануды міндеттейді. Алайда, бүгінгі таңда біздің елімізде ым-ишара тілі әлі күнге дейін ресми мәртебеге ие емес», - деді «AMANAT» партиясы фракциясының мүшесі Гүлдара Нұрымова Мәжілістің жалпы отырысында.

Оның айтуынша, бұл есту қабілетінің төмендеуінен зардап шегетін адамдардың құқықтары мен мүмкіндіктерін айтарлықтай шектейді.

«Әлемде дыбыссыз өмір сүру нені білдіреді? Мұны сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Есту қабілеті нашар адамдар үшін ым-ишара тілі тек қарым-қатынас құралы ғана емес, бұл олардың ана тілі, әлемге ашылатын тереземен тең. Елестетіп көріңізші: саңырау болып туған бала анасының сөздерін ести алмайды, құрдастарымен толық сөйлесе алмайды. Ол жеке тұлғаның дамуы үшін өте маңызды дыбыстар мен эмоциялардан айырылған ақпараттық вакуумда өседі. Арнайы мектептің түлегі өз біліміне сәйкес жұмыс таба алмайды, өйткені ол жазбаша тілді жетік білмейді. Ол қанағаттанарлықсыз жалақысы төмен жұмысқа орналасуға мәжбүр. Бұл - әділетсіз. Есту қабілеті нашар адамдар біздің қоғамның бір бөлігі. Олардың таланты мен білімі бар, өзін-өзі жүзеге асыруға ұмтылыстары да жоқ емес», - дейді депутат.

Оның айтуынша, қолданыстағы жүйе олардың әлеуетін ашуына және жұмыс өміріне толық интеграциялануға мүмкіндік бермейді.

«Сондықтан біз еліміздің әрбір азаматы өз әлеуетін іске асыра алатын барлық жағдайды жасауға міндеттіміз», - деді мәжіліс депутаты өз сөзінде.

Депутат мұндай санаттағы адамдардың жағдайын жақсартатын бірқатар бастаманы ұсынды:

• ым-ишара тілін қолдана отырып, есту қабілеті бұзылған балаларды ерте дамыту әдістерін әзірлеу және енгізу қажет;
• ым-ишара тіліне ресми қарым-қатынас құралы мәртебесін беру;
• білім беру мекемелерін білікті сурдопедагогтармен және сурдоаудармашылармен қамтамасыз ету;
• телебағдарламаларда сурдоаударма уақытын ұлғайту, сондай-ақ сурдоаудармашы үшін терезелердің көлемін теледидар экранының 1\6 бөлігіне дейін ұлғайту, субтитрлерді қолдануды кеңейту;
• ым-ишара тілі маманының қызметтерін туберкулезбен, инфекциялық және жыныстық жолмен берілетін аурулармен ауыратын науқастарға онлайн форматта ұсыну.

«Осы шараларды іске асыру неғұрлым инклюзивті қоғам құруға мүмкіндік береді, онда әркім өзін құнды және қажетті сезінеді», - деді ол.