«Атырау-Жарық» инвестициялық бағдарлама бойынша есеп берді

ҚР Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің департаменті (ТМРАД) кезекті үш жылға электр қуаты тарифтерін арттыру туралы шешім шығарды («АЖ», №4, 24.01.2013 ж., «Жарық қымбаттады» мақаласын қараңыз). Тұтынушылардың түрлі топтары бойынша тариф көтеру орта есеппен 4%-ды құрады. Ресми көрсетілген себептер: «Атырау-Жарық» АҚ-ның кезекті үш жылдық инвестициялық бағдарламасы, көтерме нарықтағы электр қуатының қымбаттауы, 2012 жылғы 1 қазаннан бастап жүйе операторы - «КЕGOC» АҚ-ның қызмет тарифтерінің өсуі.

22 мамырда электр желісі компаниясы 2012 жылға арналған инвестициялық бағдарламаны жүзеге асыру қорытындыларымен таныстыру мақсатында журналистерге баспасөз турын өткізді. Біз «Атырау-Жарық» АҚ-ның президенті Айбар РАХМАНОВҚА бірнеше сұрақ қойдық.

- Бүгінгі күнде Атырау қаласы және облыс бойынша электр қуатын тарату дефициті жоқ. Бұл біздің кәсіпорында 2005 жылдан бері жасалып келе жатқан қайта құрудың нәтижесі. 2012 жылдың қорытындысы бойынша «Атырау-Жарық» АҚ желілері бойынша таратылған электр қуатының көлемі 1 млрд 386 млн кВт/с құрады. 2009 жылы, яғни, 3 жылдық инвестициялық бағдарламаны жүзеге асыруды бастар алдында бұл көлем 1 млрд 241 млн кВт/с-ға тең еді.  Өткен жыл бойынша нормативті шығындар үлесі 17,21%, - 2009 жылмен салыстырғанда 1,79%-ға төмендеген. Бұл - инвестициялық бағдарламаның пайдасы. Ал электр қуатын коммерциялық шығындарына көп жылдан бері жол бермей келеміз. 2012 жылы шығындарды өтеу бойынша 230 млн теңге үнемдедік.

- Таратуда дефицит жоқ дейсіз. Онда неге Атырау ықшам ауданында жарық сығырайып тұр?

- Атырау ықшам ауданында тарату желілері бюджет қаражатына салынған және қалалық әкімдіктің балансында. Алайда біз бұл бағытта шаралар қабылдайтын боламыз.

- Тағы қай жерде электр қуаты жетіспейді?

-Жаңа үйлер салынып жатқан ықшам аудандарда проблемалар көп. Бюджеттен қаражат бөлініп, желілер салынып, трансформаторлар орнатылуда. Алайда қала картасында электр тартылмаған жерлер бар.

- Инвестицияға бағытталған қаражаттар тарифтың қанша пайызын құрайды?

- 2012 жылы бұл үлес 22%-ды құрады. Біз табыстан түскен 1 млрд 607 млн теңгенің 1 млрд 575 млн теңгесін жойып, инвестициялық бағдарламаның барлық тармақтарын орындадық. Мақат кентіндегі екі төмендеткіш подстанцияны және қаланың сол жақ бөлігіндегі орталықты түгел электрмен қамтып отырған «Атырау-Жарық» АҚ ауласындағы «МАЭС базасын» қайта жасадық. Мақатта желілердің өткізу қабілеті 60%-ға, Атырау орталығында 56%-ға артты. «Восток» ықшам ауданында, Қарттар үйі, №2 емхана және облыстық прокуратура маңында трансформаторлық подстанциялар салынып, толықтай жабдықталды. Еріген су кететін апатты жағдайдағы шағын станция ғимараты жөнделді. Біз тарифке барлық шағын станцияларды бірден қайта жасауды қоса алмаймыз. Жылына 2-3 ірі подстанцияларда жұмыс жүреді.

- Сіздерде қанша шағын станция бар?

- 78. 14-ін қайта жасадық. Әрине, барлығын қайта жасамаймыз... Көрерміз.

- Сіздер біздің ақшамызға өз активтеріңізді жаңалайсыздар және осы арқылы олардың құны өседі. Сәйкесінше «Атырау-Жарық» АҚ-ның мүлкіне салынатын салық та өсуі керек. Бұл шығындар да тарифке енеді. Тұтынушы шексіздікке тап болғандай.

- Мүлік салығы тарифтың небары 0,8%-ын құрайды. Біздің шығындардың қомақты үлесін жоғалтуларды өтеу үшін электр қуаттарын сатып алу құрайды. Ал олар, алдында айтқанымдай, инвестициялық бағдарламаларды жүзеге асыруға байланысты азайып келеді.

Мұрат СҰЛТАНҒАЛИЕВ

Суретті салған Саша ДЕНИСОВ