«Сасықсайды» қалпына келтіру жобасы тұралап қалды

Атышулы булану алаңдарын қалпына келтіру жұмыстары былтыр аяқталуы керек еді. Алайда, Атырау мұнай өңдеу зауыты әлі күнге дейін зауыттың сарқынды суларын ол жерге төгуге мәжбүр. Оның себебін «АЖ» тілшісі анықтады.

Естеріңізге салсақ, «Сасықсай» 1945 жылдан бері, яғни мұнай өңдеу зауыты іске қосылғалы бері пайдаланылып келеді. Бастапқыда бұл аумақ өнеркәсіптік зауыт суының тұндырғышы ретінде қарастырылған, бірақ уақыт өте келе кеңейіп келе жатқан қаланың бүкіл сол жағалауының қалдықтары осы жерге төгіле бастады.

Бірнеше жыл бұрын сайды қоршаған ортаны ластаушы негізгі көздердің бірі ретінде атап, оны толық қалпына келтіру жобасы «Tazalyq» деген атаумен әзірленді. Тұндырғыштың жалпы ауданы 1336,2 гектарды құрайды, оның 860 гектары «AМӨЗ» ЖШС балансында, қалғаны қала әкімдігінің қарауында.

Мердігер «Павлодар өзен порты» ЖШС күшімен жұмыстар 2021 жылы басталды. Бұл жұмыстардың аясында «Сасықсайды» алдымен бөгет арқылы «зауыттық» және «қалалық» бөліктерге бөліп, оларды кезең-кезеңімен құрғату үшін секторларға бөлді. Сонымен қатар, сол жағалауда кәріздік-тазарту құрылыстары (КТҚ) кешенінің ұзаққа созылған құрылысы аяқталды. Оны пайдалануға беру кезінде «Сасықсай» жабылып, 2023 жылдың соңына дейін толығымен жойылуы тиіс болып, ал барлық кәріз суларын КТҚ-ға жіберу жоспарланды.

Атырау қаласы әкімдігінің «АЖ» сауалына берілген жауабына сүйенсек, «Сасықсай» елді мекенінің қалалық бөлігін қалпына келтіру жұмыстары белгіленген мерзімде аяқталды, оған Ұлттық қордан, республикалық және жергілікті бюджеттерден 961,02 млн теңге жұмсалды.

АМӨЗ-ге келсек, жоба тоқтап қалды. Кәсіпорынның бас директоры Ғалымжан ЖУСАНБАЕВ қол қойған хатта оның себебі айтылған.

Мемлекеттік сараптамадан оң қорытынды алған жобада АМӨЗ-дің қысым коллекторын «Атырау облысы Су арнасы» КМК теңгеріміндегі сол жағалаудағы КТҚ-ға қосу қарастырылған.

Алайда, 2022 жылдың маусымында су арнасы «КТҚ техникалық жобасын әзірлеушілердің ұсыныстары негізінде және олардың істен шығуын болдырмау мақсатында» бұрын қосылу үшін берілген техникалық шарттардың күшін жойды. Бір жылдан кейін, 2023 жылдың күзінде облыстық энергетика және ТКШ басқармасы қосылуға рұқсат берді, дегенмен, бұл зауыттың сарқынды суларын КТҚ-ға қабылдауға негіз емес.

«2023 жылдың желтоқсанында зауыттық қысымды коллекторды төсеп, КТҚ-ға қосу және АМӨЗ-дің булану алаңдарының 1 және 2-секторларын қалпына келтіру жұмыстары аяқталды. Бүгінде зауыттың сарқынды сулары 3 және 4-секторларға ағызылып жатыр. Соған байланысты олардың толып, бөгетті бұзып және судың Сасықсай аумағынан асып кету қаупі туындайды, - делінген АМӨЗ жауабында. - Бұл мәселені шешу үшін жауапты мемлекеттік органдармен де келіссөздер жүргізіліп жатыр». АМӨЗ жақтан жұмыстарды қаржыландыру көзі Еуропа қайта құру және даму банкінен қарызға алынған 3,7 млрд теңге, оның 2,2 млрд теңгесі игерілді.

«Атырау облысы Су арнасы» КМК баспасөз қызметінің хабарлауынша, сол жағалаудағы КТҚ өндірістік сарқынды сулардан айтарлықтай ерекшеленетін шаруашылық-тұрмыстық сарқынды суларға арналған.

«Зауыттың сарқынды сулары КТҚ технологиялық процестеріне сәйкес келмегендіктен қабылданбайды. Бірақ қазіргі уақытта энергетика және ТКШ басқармасы АМӨЗ үшін техникалық шарттарды әзірлеп жатыр. Соған сәйкес кәсіпорын белгілі бір талаптарды орындауы тиіс, содан кейін мәселе шешіледі, - деп атап өтті баспасөз қызметі. – Күніне 13-14 мың текше метрді құрайтын сол жағалаудағы қаланың ағынды сулары қазір КТҚ-ға құйылып жатыр. Қала жақтан Сасықсай бу алаңдарына ештеңе төгілмейді».

Лев ГУЗИКОВ

АМӨЗ баспасөз қызметінен және ашық дереккөздерден алынған суреттер