Қазақстан халыққа табиғи газдың қолжетімділігі рейтингінде бірінші орында

2023 жылдың қорытындысы бойынша, халыққа газдың қолжетімділігі бойынша Еуропа елдерінің рейтингінде Қазақстан бірінші орынға шықты, деп хабарлайды finprom.kz «РИА Рейтинг» агенттігіне сілтеме жасап. Ең төменгі газ тарифі ҚР-да тіркелген: 1000 текше метрге 62,3 АҚШ доллары, 30 елдің арасындағы ең жақсы көрсеткіш.

Екінші орында Ресей: 96,5 АҚШ доллары. Беларусь жетекші елдердің үштігін жапты: 1000 текше метрге 112,3 АҚШ доллары.

Басқа Еуропа елдерінде тұрғындарға табиғи газ құны бірнеше есе жоғары. Мәселен, төртінші орында тұрған Венгрияда бұл қазірдің өзінде 434,9 АҚШ доллары, Хорватияда — 517,3 АҚШ доллары, Словакияда — 571,1 АҚШ доллары.

Ең қымбат елдер Швеция (3 мың АҚШ долларынан астам), Дания (2,4 мың АҚШ доллары) және Чехия (2,3 мың АҚШ доллары).

Оның үстіне, одан да маңыздысы: Қазақстан тарифтің жалақыға қатынасы бойынша да көшбасшы, бұл тұтынушының қалтасына ауыртпалықты тікелей көрсетеді. Қазақстандықтар орташа жалақымен 10 мың текше метрге жуық газ сатып ала алады.

Екінші және үшінші орындарда Ресей (7,6 мың текше метр) мен Беларусь (5 мың текше метрге жуық) тұр. Алғашқы бестікті Люксембург (4,3 мың текше метр) және Ұлыбритания (орташа жалақыға 3,3 мың текше метр газ) аяқтады.

Айта кету керек, тұрғындар үшін газдың қолжетімділігі бойынша рейтингтің төменгі жағында ең жоғары бағаға ие елдер ғана емес, бұл тағы да бағаның емес, жалақы деңгейімен байланысының маңыздылығын көрсетеді. Бұл көрсеткіш бойынша аутсайдер Молдова, Румыния және Чехия болды.

Осылайша, Қазақстанда газдың құны басқа елдермен салыстырғанда халық үшін барынша қолжетімді болып қалып отыр.

Естеріңізге сала кетейік: биыл Қазақстанда газдандыру 60% деңгейінде (қамту — 12 млн-ға жуық адам).

Тағы да атап өтерлігі, табиғи газдың арзандығы мен қолжетімділігі ешбір жағдайда ойланбай, үнемсіз тұтынуға әкелмеуі керек. Қазірдің өзінде ҚР-да да, дүние жүзінде де «көгілдір отын» тапшылығы бар. Қазақстан — 3,4 трлн текше метр газдың барланған қоры бар ел. Өндірістің 81%-ы үш ірі жоба — Қарашығанақ, Қашаған және Теңізден келеді. Сонымен қатар, келесі жылдан бастап елде газ тапшылығы қаупі сақталуда және Ресейден газ сатып алу қажеттілігі туралы әңгіме бар (әрине, баға айтарлықтай жоғары болады).

Біздің қойнауымызда бар «көгілдір отынды» өндіріп, тұтынушыға жеткізу үшін орасан зор күрделі салымдар мен жаңа қуаттарды іске қосу қажет. Сондықтан сектордағы әділ баға мен тарифтің өсуі мәселесі өткір күйінде қалып отыр: баға көтеріледі. Мұндай жағдайларда үнемдеу және жауапты тұтыну өте маңызды болады.

Газды үнемдеу тұтынушылардың әмиянына ғана емес, сонымен қатар Қазақстан халқының да, бүкіл планетаның экологиялық әл-ауқатына да оң әсер етеді. Төменде орынды газды тұтыну және үнемдеу бойынша кеңестер берілген.