Алғашқы ұстазым, қайдасың?

Атырауда бірінші сыныпқа баратын балалардың көпшілігінде мектепке қабылдауда қиындық туындап жатыр.

Белгілі болғандай, ата-аналардың көпшілігі үшін бұл кезекті квест болды: «электронды үкімет» порталы арқылы тұрғылықты жері бойынша мектепке қабылдану үшін барлық қажетті құжаттар тізімін ұсынғаннан кейін, көпшілігі сыныптар толы және орын жоқ болғандықтан қабылданбайды. Ал мектеп тұрғылықты жерде орналаспағандықтан, басқа мектептер баланы қабылдамайды.

Осы сауалмен облыстық білім басқармасына жүгіндік. Мәселе көп жылдан бері бастауыш сынып мұғалімдерінің, әсіресе орыс тілінде оқытатын мұғалімдердің тапшылығында екені белгілі болды. «Орыс» сыныптары бірнеше жылдан бері жоғары сұранысқа ие болғанын «Ақ Жайық» газетінің жуырда жүргізген әлеуметтік сауалнамасынан көруге болады: дауыс бергендердің 37 пайызы балаларын орта мектептен кейін Ресейдің жоғары оқу орындарына оқытуды жоспарлаған. Жемқорлық пен алатын білім деңгейінің төмендігі қазақстандық жоғары оқу орындарына осындай сенімсіздік танытуға себеп болып отыр.

Облыстық білім басқармасының баспасөз хатшысы Эльмира ТҰҢҒАТАРОВАНЫҢ айтуынша, ережеге сәйкес бір сыныптағы ең көп оқушы саны 25 оқушыдан аспауы керек, ал одан көп болса, мұғалімге оқушыларды қамту қиын болады, тек екінші ауысымда, осындай санда тағы бір сынып қана бола алады.

Облыстық білім беру бөлімінің мәліметінше, биыл Атырау облысында 15 мыңға жуық (облыс орталығында 8 жарым мыңға жуық) бала бірінші сыныпқа барады, бірақ бұл түпкілікті мәлімет емес, себебі өтініш қабылдау жалғасып жатыр. Нақты қанша бастауыш сынып мұғалімінің жетіспейтіні белгісіз, «талдау жүргізіліп жатыр» дейді.

Бірақ қалалық білім бөлімінің жалпы білім беру секторының меңгерушісі Аманбек ХҰСЫНОВТЫҢ мәлімдеген былтырғы дерегі бойынша, орыс тілінде оқытатын бастауыш сыныптарда тоқсан мұғалімнің жетіспейтіні айтылған еді.

Оның үстіне, ол кезде орыс тілі мен әдебиеті пәнінің 79 мұғалімі, 6 психолог, 16 технология, 11 физика, 29 математика, 9 тарих пәнінің мұғалімі қажет болатын. Сондай-ақ қазақ мектептеріндегі орыс сыныптарына 19 дене шынықтыру мұғалімі, 3 алғашқы әскери дайындық маманы, 6 химик және 4 биолог, 33 математика пәнінің мұғалімі жетпейді. Облыс бойынша барлығы 650 бос жұмыс орны бар.

2021 жылы Білім және ғылым министрі Асхат АЙМАҒАМБЕТОВ орыс тілі мұғалімдері мен бастауыш сынып мұғалімдерін даярлауға мемлекеттік тапсырыс көбейгенін хабарлады. Бірақ жағдайдың екі-үш жылда ғана шешілетіні көрінеді. Өзіңіз ойлап көріңіз: жоғарғы оқу орнын немесе колледжді бітіргеннен кейін мұғалім бола алады. Бакалавриатта оқу 4 жылға есептелген. Колледжге түсу кезінде мерзімдер дайындық базасына байланысты болады: 11-сыныптан кейін, 3 жыл 10 ай, 9-сыныптан кейін бір жылға көп.

Дегенмен, облыстық білім басқармасы бұл жағдайға қарамастан, тамыз айына қарай реттелуі керек деп отыр. Қалай екенін нақтыламады.

Жекеменшік мектептерде оқу мүмкіндігін әлі ешкім жойған жоқ; олардың бағасы, әрине, қымбат, бірақ, әдетте, қабылдауда қиындықтар болмайды.

Анастасия ШЕРСТЯНКИНА