В Атырау
-1 
«Сарыарқа» және «Нұрсая» ықшам аудандарындағы BINOM мектептері - білім ошақтарын салу саласындағы мемлекеттік және жекеменшік әріптестіктің алғашқы тәжірибесі. Осы оқу жылында 2 мектеп қатар әрқайсысы 4000 оқушыдан қабылдауы керек.
Форматы өзгеше: тапсырыс беруші 30% үлес салады, мердігер (BI Group құрылыс холдингі) өзінің немесе инвесторлардың қаражатына салады. Борышкер мемлекет мердігердің ақшасын төлегеннен кейін 5 жылдан соң ғана мектептер қала меншігіне беріледі. Осыған байланысты көп сұрақ туындайды: қызығушылық танытқандар үшін «білім беру жүйесі қандай?», «кадрларды кім таңдайды?» деген сұрақтардан бастап, ең бастысы – «оған қалай түсу керек?» деген сұрақ туындайды. Мектептерде оқу тегін, бірақ тұжырымдаманың жаңалығы және балаларды заманауи ғимараттарда оқытуға деген ұмтылыс көпшілікті тартады. Осы сауалдың барлығын біз мердігер BI Group компаниясының бас кеңсесіне жолдап, жауап алдық.
- Аумақтары, сыйымдылығы, оқу сыныптарының саны – ғимараттарда және іргелес аумақта қарастырылған кеңістіктердің мақсаты қандай?
– BINOM мектептерінде 1-11-сыныптар аралығында 2 ауысымда 4000 оқушы тегін оқитын болады. Әр сыныпта 25 оқушыдан аспайды. Қазақ және орыс тілдерінде оқытылады. Мектептерде жаратылыстану-математикалық және жаратылыстану-гуманитарлық бағыттар жоспарланған. Оқушылар оқу бағдарламаларын толықтыруды және кеңейтуді көздейтін элективті пәндерді таңдауға құқылы. Әр мектепте 92 кабинет, оның ішінде физика, химия, биология пәндерінен 6 кеңейтілген зертхана және лаборанттық бөлмесі бар 8 информатика кабинеті, 2 спорт залы, 48 орындық мультимедиялық сынып, 320 орындық акт залы, ойын залдары, кітапхана, 75 орындық моноблоктары бар «Таным» шығармашылық технологиялар орталығы, асхана және медициналық пункт бар. Мектепте толыққанды білім алу үшін толық жабдықталады.
Анықтама үшін: «НЗМ» мектептері техникалық жабдықталуы жағынан BINOM мектептерінің аналогына айналды.
BINOM мектептерінде пішіндермен және материалдармен шығармашылық тәжірибелер жасауға арналған 3D принтері, металл және ағаш ою шеберханалары, мата өңдеу және технология шеберханалары, аспаздық шеберханалары, робототехника кабинеті және әр оқушыға арналған жеке локерлері бар «Steam» оқу кабинеті қарастырылған. Рекреациялық демалыс алаңы ыңғайлы ортада жұмыс істеуге, оқуға және демалуға мүмкіндік береді.
Мектептер аумағында натуралистік аймақтар, жүгіру жолы бар футбол және баскетбол алаңдары, work-out алаңдары, бастауыш сынып оқушыларына арналған түрлі ойын кешендерімен жабдықталған ойын және кәсіпқой спорт алаңдары, беседкалар, әткеншектер, орындықтар мен қоқыс жәшіктері орналастырылады. Сондай-ақ, биометриясы бар турникеттерден кіруді бақылау жүйесі бар кіші және жоғары сыныптар үшін 2 бақылау өткізу пункті бар.
Заманауи талаптарды ескере отырып, жаңартылған мазмұндағы білім беруді жүзеге асыру аясында мұндай материалдық-техникалық база оқушылардың, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың жеке қабілеттері мен мүмкіндіктерін ескере отырып, функционалдық сауаттылығын дамытуға мүмкіндік береді.
ОЛАР 1 ҚЫРКҮЙЕККЕ ҚАРАЙ АШЫЛАДЫ
– Құрылыста қандай материалдар қолданылады?
- Каркас - монолитті темірбетон, кеуек газды бетонмен толтырылған, ішкі қалқалары - кірпіш және гипсокартон, қасбеті - HPL панельдері мен граниттен қапталған бұрмаланылатын аспа, ішкі есіктері - ағаш, алюминий шыныланған және металл, сыртқы есіктер - болат, алюминий, шыныланған, терезе блоктары – екі камералы шыны пакетті металл пластик, сыртқы витраждар - екі камералы шыны пакеті бар алюминий, ішкі витраж қалқандар - алюминий. Едендерге керамогранит, линолеум, винил және спорттық жабын, паркет және ковролин төселген. Төбелер рокфон мен армстронгтан, сәндік ламельдерден, грильятодан жасалған, сонымен қатар рейкалы төбелер, спорт және акт залдарында акустикалық аспа төбелер және «Sonasprey» жаңғырықты жоятын жабындардан жасалады. Қабырғалар акрил жабынынан жасалған, жалпы аумақтарда МДФ, ЛДСП және HPL-дан көркем түстер мен дизайн шешімдері қолданылған.
– Жобаларды әзірлеуші-авторы кім?
– Жобалық-сметалық құжаттаманы (ЖСҚ) «Binom Atyrau» ЖШС жеке серіктес «Данайхан Стройтех» ЖШС-мен бірлесіп өз қаражаты есебінен әзірледі.
– Бұл типтік пе, әлде инновациялық орындар ма?
– BINOM SCHOOL – білім беру саласындағы бірегей жоба, мектептер типтік емес.
– Жобаларды кім басқарады?
– BINOM мектептерінің жобаларын жүзеге асыру мақсатында білім беру қызметтерін көрсетумен қатар толыққанды жұмыс істеуге 5 жыл мерзім белгіленді.
– Мектептер қала балансына қашан беріледі?
– «МЖӘ Келісімшарттарының» талаптарына сәйкес мектептер 2028 жылдың тамыз айында коммуналдық меншікке беріледі.
- Оқушыларды қабылдау қашан басталады?
- Атырау қаласындағы BINOM мектептерінің ресми ашылуы 2023 жылдың қыркүйегіне жоспарланған. Оқушыларды қабылдау осы жылдың шілде-тамыз айларында мектептерді пайдалануға беру актісін алғаннан кейін жүзеге асырылады. (хабарландыру болады).
«ҚАБЫЛДАУ ЕМТИХАНДАРЫ» БОЛМАЙДЫ
– Балаларды қабылдау қандай шарттармен жүзеге асырылады?
– BINOM – аралас тілде оқытатын мектептер. Балаларды оқуға қабылдау ҚР білім беру ұйымына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидалары негізінде жүзеге асырылады. Мектепке қабылдау туралы өтініштер https://mektep.snation.kz/ru.nqz сайты арқылы онлайн беріледі. (Сілтеме белсенді емес, BINOM өкілінің айтуынша, ол оқу жылының басына жақынырақ, шілде немесе тамызда қосылады - З.Б. ескертпесі). Өтініштер кезектілік тәртібімен қарастырылады, баланың ЖСН арқылы портал анықтайтын тіркеуге сәйкес бос орындар болған жағдайда оқуға қабылдау жүргізіледі.
– Қабылдау емтихандары немесе тестілеу бар ма?
- Ешқандай емтихан және арнайы іріктеу жоқ, өйткені BINOM мектептері жалпы білім беретін мектептер.
- Кадрларды кім таңдайды?
- BINOM SCHOOL мұғалімдерін іріктеу «Jumys Smart Nation» платформасында жүргізіледі - бұл қосымша елдің барлық аймақтарынан 270 мыңнан астам мұғалімді қамтуға мүмкіндік береді. Мұғалімдер екі кезеңнен тұратын конкурстық іріктеуден (тестілеу және әңгімелесу) өтеді.
- Оқу бағдарламасы қандай? Инновациялық әдістерді енгізу көзделеді ме?
- Білім беру бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты негізінде жүзеге асырылады. BINOM мектептерінде оқу үдерісін бақылау нәтижелері бойынша оқытушылар біліктілігін арттыру жүйесі қолданылады.
– Мектептер қандай жағдайда салынып жатыр, атап айтқанда, мемлекетпен әріптестік қалай қарастырылған?
-BINOM SCHOOL – «BI Group» компаниясы мен Атырау облысы әкімдігі арасындағы мемлекеттік-жекеменшік әріптестік (бұдан әрі – МЖӘ) және «Қаржы орталығы» АҚ жан басына шаққандағы қаржыландыру тетіктері арқылы жүзеге асырылатын білім беру саласындағы бірегей жоба. Жоба оқушы орындарының тапшылығын азайтуға және үш ауысымдағы мектептердің жүгін жеңілдетуге бағытталған.
Жеке серіктесті анықтау рәсімдері 4000 орындық жалпы білім беретін 2 мектепті салу және пайдалану (2 ауысымда) бойынша екі кезеңдік МЖӘ конкурсы арқылы жүзеге асырылды.
МЖӘ жобаларын іске асыру кезінде мемлекет бірлесіп қаржыландыру (аванс) сомасын – жобалық-сметалық құжаттама құнының 30%-ын бөледі. Мектеп құрылысы аяқталғаннан кейін мемлекет 5 жылға кесте бойынша төлем жасайды.
ӘРҚАЙСЫСЫНЫҢ ҚҰНЫ 10 МИЛЛИАРДТАН АСАДЫ
- Жобалардың әрқайсысының құны, төленген және алдағы бюджеттік инвестициялардың сомасы қандай?
- Әрбір мектептің құны «Мемлекеттік сараптама» РМК оң қорытындысы бойынша анықталды: Нұрсая ықшамауданындағы 2000 орындық мектептің құны 21 ай құрылыстың нормативті мерзімімен 10 млрд 265 млн 780 мың теңгені құрады;
«Сарыарқа» ықшамауданындағы 2000 орындық мектептің құны 21 айлық нрмативтік құрылыс мерзімімен 10 млрд 126 млн 097 мың теңге.
Көрсетілген жобалар құнына құрылыс, жабдықтау, абаттандыру, жобалау, авторлық-техникалық қадағалау, салықтар шығындары кіреді.
Қазіргі уақытта жасалған МЖӘ келісімдері бойынша Атырау облысының әкімдігі 30% қоса қаржыландыру сомасын төледі. Қалған 70 пайызын жеке серіктес салады (өз және қарыз қаражаты есебінен), мемлекет бұл соманы мектеп пайдалануға берілгеннен кейін 5 жыл ішінде қайтаруға міндеттеледі. Жобада пайдалану кезеңінде мемлекеттік қолдау шаралары қарастырылған. (Мердігер қандай «мемлекеттік қолдау шаралары» екенін айқындамадыі – бәлкім, ғимараттарды ұстауға кететін шығындар, қызметкерлер мен мұғалімдердің жалақысы және т.б. туралы болуы мүмкін – З.Б. ескертпесі).
Әдеттегіше «Неге сонша қымбат?» дейтін сұрақ өндіріс қызметкерлеріне ұнамсыз: сметалық және жобалық-сметалық құжаттамаға енгізілген бағалар көбінесе инфляция мен экономикалық өзгерістерге төтеп бере алмайды. Бірақ бағасы шынымен де әсерлі. Бір жылдан астам уақыт бұрын ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Роман Скляр журналистердің сауалына жауап бере отырып, 2000 орындық типтік мектептің жалпы құны (ол НЗМ жобаларының мысалында салыстырды - З. Б. ескертпесі) «инвестициялық жобаға, сондай-ақ 2021-2022 жж. құрылыс-монтаждау жұмыстары мен жабдықтар құнының көтерілуін есептегенде, шамамен 7,8 млрд теңгені құрайды» деген еді. Бұл компьютерлік сыныптармен, кітапхана қорымен, оқу зертханаларымен, шеберханалармен, оқу-әдістемелік кешенмен жабдықтауды қосқанда. Orda.kz басылымындағы әріптестерім өз бетінше тергеу жүргізіп, «жалпы бір мектептің құрылысы елді мекенге байланысты 500 миллионнан 3,5 миллиард теңгеге дейін тұрады» деген қорытындыға келді (ешкім дауласпады). Бүкіл құпия соңғы сөйлемде болса керек – біздің ел қоныстанған патшалығымызда басқалар сияқты немесе азырақ ақы төлеу әдетімізде жоқ, біз ескерткіштерге де, ауруханаларға да (сол BI Group-қа), мектептерге де Батысқа тән жомарттықпен төлейміз. Естеріңізге салсам, облыста оқушылар орны тапшылығы - 25,5 мың.
Зульфия БАЙНЕКЕЕВА