В Атырау
-1 
26-28 қараша аралығында Атырау мұнай және газ университетінде «Жаһандық бәсекеге қабілетті болу үшін өңір ерекшелігін пайдалану» тақырыбына арналған Каспий техникалық конференциясы мен SPE (CTCE) 2024 көрмесі өтті.
Жыл сайын өтетін бұл шараны Қазақстандағы мұнай өндірудің 125 жылдығына орай мұнай-газ өнеркәсібі инженерлері қоғамы (SPE) ұйымдастырды.
Конференция бағдарламасында энергетикалық ресурстарға сұраныстың артуы, инновациялық технологияларды енгізу, аймақтық ынтымақтастықты нығайту және энергетикалық ауысу мақсаттарына қол жеткізу мәселелерін талқылау қарастырылған. Іс-шараға әртүрлі елден келген 500-ден астам сарапшы қатысты, ал конференцияның өзі Қазақстанның мұнай-газ секторының дамуындағы маңызды кезеңге жеткенді білдіреді.
Конференцияның алғашқы күні аймақ ерекшеліктері туралы атқарушы пленарлық отырыс, Каспий теңізі деңгейінің төмендеуінің салдары туралы панельдік пікірталас өтіп, беделді аймақтық SPE марапаттары берілді.
Екінші күні қатысушылар энергетикалық қауіпсіздік пен өтпелі кезеңді теңестіру мәселелерін, сондай-ақ Каспий газын игерудің қиындықтары мен мүмкіндіктерін талқылады. Онда ТШО жоба жетекшісі Шолпан МӘДИЕВА мен QazaqGaz компаниясының газ өңдеу жөніндегі директоры Арай ҚАЙЫРЖАНОВА сөз сөйледі.
Ш.Мәдиева ТШО-ның елді сұйытылған газбен қамтамасыз етудегі басты рөл атқаратынына тоқталды.
– 1993 жылдан бері ТШО 22 миллион тонна сұйытылған газ өңдеді. 2022 жылы қайта өңдеу рекордтық 1,5 миллион тоннаны құрады, - деді ол.
Оның айтуынша, 2022 жылдан бастап ТШО KPI полипропилен өндіретін зауытына жыл сайын 550 мың тонна пропан экспорттайды, сонымен қатар Қарабатандағы қазақстандық бутадиен шығаратын зауытына жыл сайын 380 мың тонна бутан жеткізу жоспарланып отыр.
- Үлкен бутадиен жобасы - KPI жобасы жоспарланған. Бұл бутадиен шығаратын үлкен зауыт болады. Келісімшарт 2022 жылы жасалған, - деді Мәдиева.
А.Қайыржанова компанияның газ саласын дамытуға бағытталған жобаларымен таныстырды.
Ол Қазақстанның газ саласын дамытудың 2022-2026 жылдарға арналған кешенді жоспары аясында QazaqGaz бірыңғай интеграцияланған компания ретінде газ кен орындарын барлау мен өндіруден бастап, тасымалдау мен өңдеуге дейінгі барлық секторды қамтитынын атап өтті.
Оның айтуынша, қазір QazaqGaz-қа геологиялық барлау бойынша 15 учаске бөлінген, оның 7-сі әзірлеу сатысында. Мәселен, екі кен орны бойынша Энергетика министрлігімен келісім жасалып қойған. Бес учаске бойынша инвесторлармен 100% қаржыландыру шартымен келісімшарт жасалды. Қалған сегіз учаскеге инвесторлар іздестірілуде.
Тасымалдау саласында компания бірқатар ірі жобаларды жүзеге асырып отыр: Бейнеу-Бозой-Шымкент газ құбырының екінші желісін салу; Алматы жылу электр орталығын көмірден газға көшіру инфрақұрылымының құрылысын аяқтау; 14 - Ақтөбе - Қостанай компрессорлық станциясының магистральдық газ құбырының құрылысы; Орталық Азия – Орталық (САЦ) магистральдық газ құбырын қайта құру.
Газды өңдеуге қатысты: қазір Мақат ауданындағы Ескенеде қуаты жылына 1 млрд текше метрді құрайтын Қашаған зауыты салынып жатыр.
Бұл жобалардан басқа, Қашаған кен орнында салынып жатқан зауыттың жанынан қуаты жылына 2,5 млрд текше метр болатын жаңа газ өңдеу зауытының жобасын әзірлеу үшін NCOC компаниясымен келісімшартқа қол қойылды.
- Бұл екі жоба катарлық UCC H инвесторымен бірлесіп әзірленеді, - дейді Қайыржанова.
Оның айтуынша, компания сонымен қатар қуаты жылына 800 тоннаға дейін жететін Қашаған кен орнынан сұйытылған мұнай газын жинау, өңдеу және фракциялау бойынша әлеуметтік жобаны жүзеге асырып отыр. Қазіргі уақытта жобалау жұмыстары жүріп жатыр, ал 2025 жылдың соңына дейін келісім-шарт талаптарына сәйкес сұйытылған газды алғашқы қабылдау басталады.
Қатысушылар еліміздің энергетикалық қауіпсіздігін нығайту үшін газ кен орындарын одан әрі дамыту және өңдеу қуаттарын дамытудың маңызды екенін атап өтті.
Қайыржанова сонымен қатар QazaqGaz отандық газға ішкі сұранысты белсенді түрде қолдайтынын, электр қуатын өндіруді қамтамасыз ететінін және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі ауқымды бастамаларға қатысатынын атап өтті.
Айнұр САПАРОВА
Суреттерді түсірген автор