​Хакерлер шабуылы: ҚР-да кибершабуыл екі есе көбейді

Осы аптада БАҚ-та КШТТО («Кибершабуылдарды талдау және тергеу орталығы» ЗТБ) мәлімдеген қытайлық хакерлер тобы Қазақстанның IT-инфрақұрылымының маңызды нысандарын бақылағаны туралы ақпарат тарады, деп жазады Finprom.

Осы орайда біз жалпы әлемде компьютерлік қауіпсіздік мәселесі қалай жүріп жатқанын анықтадық шештік. Спойлер: жағдай қиын...

2023 жылы, Statista мәліметінше, барлық жаһандық ұйымдардың 75,7%-ы бопсалаушы бағдарлама шабуылдарынан зардап шекті. Олардың үлесі жыл сайын артып келеді. Мысалы, 2018 жылы тек 55,1% ұйымдар зардап шекті, 2019 жылы 56,1% болса, 2020 жылы — 62,4%, 2021 жылы — 68,5%, 2022 жылы — 71%.

Шабуылдардан көбіне үкімет, өндіріс және кәсіби секторлар зардап шегеді.

Қарапайым азаматтарға келетін болсақ, AAG мәліметінше, жыл сайын шамамен 1 млрд электрондық пошта бұзылады, бұл әрбір бесінші интернет пайдаланушысына әсер етеді. 2001 жылдан 2022 жылға дейін зардап шеккендердің саны сағатына 6-дан 97-ге дейін өсті. 2022 жылы Facebook iOS және Android үшін мобильді пайдаланушыларға кіру тіркелгі деректерін ұрлауға бағытталған 400-ден астам зиянды қолданбаларды тапты.

Бұл статистика да алаңдатады: шағын және орта бизнестің 67%-ы деректердің ағып кетуімен күресу үшін ішкі машықтарға ие емес деп санайды.

Инвестициялық алаяқтық 2022 жылы киберқылмыстың ең қымбат түрі болды, бір құрбанға орташа шығын 70,8 мың АҚШ долларын құрады.

Қазақстанға оралайық. Биыл қаңтарда Қазақстанда 4,2 мың кибершабуыл тіркелді, бұл бір жыл бұрынғыдан екі есе көп.

Кибершабуылдардың көпшілігі компьютерлерді зиянды вирустарға, желілік құрттарға және трояндарға қатысты: 2,8 мың жағдай, жылдық өсім 69,1%.

Фишингтік шабуылдар саны бірден 14 есе, яғни 594 жағдайға, ботнет шабуылдар саны — 2,4 есе, 322 жағдайға, интернет-ресурсқа қол жеткізудің болмауы оқиғаларының саны — 2,3%, 88 жағдайға дейін өсті. Бұл ретте DoS/DDoS шабуылдарының саны 20%, 16 жағдайға дейін, ал рұқсатсыз кіру және мазмұнды өзгерту оқиғаларының саны бір жыл бұрынғы 93 жағдаймен салыстырғанда небәрі 5 жағдайға дейін қысқарды.

2023 жылдың қаңтар–қыркүйегінде киберқауіпсіздік саласындағы қызметтердің көлемі 14,2 млрд теңгеге жетті, бұл бір жыл бұрынғыдан бірден 2,6 есе көп.

Өңірлер бойынша киберқауіпсіздік саласында ең көп қызмет Астанада көрсетілді: 7 млрд теңге — бір жыл бұрынғыдан 2 есе көп.

Екінші және үшінші орында Алматы (6,5 млрд теңге, жылдық өсім 4,9 есе) және Қарағанды облысы (251,7 млн теңге, 39,9% көбейген). Мұндай қызметтер ең аз Қостанай, Түркістан және Қызылорда облыстарында көрсетілген.

Ақмола, Алматы, Батыс Қазақстан және Ұлытау облыстарында салада қызмет көрсетілген жоқ.