Басқа қойдың жүні қажет

Атырауда Caspiy Lana Атырау жүн өңдеу фабрикасының жұмысы тоқтатылды. Кәсіпкерлік және туризм басқармасының басшысы Ақбөбек ШАРҒАБАЕВАНЫҢ айтуынша, фабрика 2019 жылдан бері ештеңе өндірмеген.

Фабрика директоры Назгүл ЕСМАХАНОВАМЕН әзірге хабарласу мүмкін болмады. Кәсіпорында шикізатты, яғни жүн жеткізуде үлкен проблемалар бар екені бұған дейін хабарланған еді. Ал ӘКК менеджменттің әлсіз екеніне қынжылыс білдірді. 2021 жылы «АЖ» бұл туралы жазды. 2019 жылдан бері фабриканың «Атырау» ӘКК-ге 1 миллиард 600 миллион теңге қыруар қарызы бар екені айтылды. Тіпті 2019 жылдан бастап қарызды қайтару туралы сот шешімі бар, бірақ бұл талапкер оны дереу орындауды талап етпейтін сирек жағдай.

Енді мүдделі тараптар өндірісті қалпына келтіргісі келеді. Бұрын жергілікті шаруалар мал жүнін қытайлық сатып алушыларға құжатсыз, қолма-қол ақшаға және екі есе қымбат бағаға сататын. Тағы бір мәселе - «Дина» базарындағы атыраулық жүн көрпелер Қытайда жасалған көрпелерден қымбат: әрине, сатып алушылар арзанын таңдайды. Оның үстіне, кәсіпорында білікті мамандар жетіспейтін.

– Біз қаржы институтымыз. Жүн өңдейтін фабрика ашу туралы ұсыныс түсіп, құрылысқа, газбен, жарықпен, құрал-жабдықтармен қолдау көрсетіп, көмектестік. Жобаның бастамашысы мен директорының мақсаты өндірісті жүргізу және ӘКК-ге қаржы ресурстарын қайтару болды. Бірақ бұл екі мақсат орындалмай жатыр, дейді «Атырау» ӘКК басқарма төрағасының орынбасары Нұрлан ҚАППАЗОВ. - Алайда, сот шешімі шыққаннан кейін осы төрт жыл ішінде ешқандай жазалау шараларын алған жоқпыз, керісінше, олардың ісін жандандыруды ұсынып отырмыз. Бірақ олардың бізге берешегін айтпағанда, өтей алмай отырған коммуналдық қарыздары да бар. Иә, бізде фабрика кепілдікке қойылған, бірақ оны алып қойсақ, кімге береміз? Бұл өндіріспен өзіміз айналыса алмаймыз, сондықтан инвестор іздеп жатырмыз. Біз бірнеше инвестормен сөйлестік, олардың бірі атыраулық. Оның кім екенін айта алмаймын, бірақ ол қызығушылық танытып отыр. Қазір келіссөз жүргізіліп, фабриканың болашақтағы жұмысы үшін есеп-қисап жасалып жатыр. Қандай шешімге келгенін әзірге білмейміз, мүмкін инвестор қазіргі басшылықпен бірге жұмыс істеп, осы іспен шындап айналысатын шығар.

Ал Ақбөбек Шарғабаева фабриканың бастапқыда қарастырылғандай толық қуатқа бірде бір рет шықпағанын айтады. Бірақ қазір оның айтуынша, кәсіпорынның көрпелері мен жамылғылары Атыраудағы кейбір сауда орындарында тендер арқылы сатылып жүр.

Еске салсақ, Caspiy Lana Atyrau түйе және қой жүнін өңдеу фабрикасының құрылысы сол кездегі облыс әкімі Бақтықожа Ізмұхамбетов кезінде 2014 жылы басталып, нысан 2016 жылы пайдалануға берілген болатын. Жоба құны 2 миллиард 432 миллион теңге, жоспарлы өнімділік жылына 100 тонна түйе, 350 тонна қой жүні. Сондай-ақ 90 маман төрт мың қума метрге жуық жылы көрпе мен жамылғы шығарады деп жоспарланған болатын. Фабриканың меншік иелері – «Атырау» ӘКК (49%) және тағы бір кәсіпорын (51%).

Жобаның бастамашысы облыстық мәслихаттың қазіргі депутаты Сейітжан БАЛЖІГІТОВ болды. Өндіріспен оның бауыры, құрылтайшы Әлімжан БАЛЖІГІТОВ пен фабрика директоры Назгүл Есмаханова айналысады. Шикізаттың тапшылығына қатысты мәселемен олар билік өкілдеріне әлденеше рет жүгініп, мәселені шешуді сұрады. Талдау барысында Атырау өңірінде өсірілетін Еділбай тұқымды қой жүнінің көрпе жасауға арналмағаны, киіз бен байпақ үшін жарамды екені анықталды. Ал көрпе үшін басқалардан өте сапалы жүнімен ерекшеленетін меринос қойының жүні қажет. Олар қазір негізінен Жамбыл және Түркістан облыстарында өсіріледі. Ал түйе жүнінің келісін 500 теңгеден сатқысы келетіндер аз.

Айнұр САПАРОВА